(( من خوش شانس بودم که آنچه را که میخواستم انجام بدهم در اوایل زندگی ام پیدا کردم ))
( استیو جابز)
اهمیت و ضرورت راهنمائی تحصیلی و شغلی چیست؟
بسیاری از افراد ممکن است این سؤال را بپرسند که چرا به مشاوره در مسیر تحصیل و انتخاب شغل نیاز داریم؟ مشاور چطور میتواند در مسیر انتخاب به ما کمک نماید ؟
اگر شما هم دانش آموز یا جزء والدین هستید و در مرحله انتخاب رشته تحصیلی قرار دارید و انتخاب شغل مناسب برای شما حائز اهمیت است با ما همراه شوید تا در ادامه مسیر صحیح انتخاب را بررسی کنیم …
حق مسلم هر انسانی است که شغلی را بطور آزادانه انتخاب کند، برای اینکه انتخاب بصورت مناسب تر انجام گیرد مشاور، دانش آموز را در مسیر خودشناسی و حرفه شناسی کمک میکند و اطلاعاتی که لازم و ضروری است را در اختیار وی قرار میدهد.
مشاور دیدگاهی آینده نگر دارد و به دانش آموز کمک میکند تا عهده دار شغلی شود که درآن به هر دو بعد خودشناسی و حرفه شناسی توجه شده باشد. مسائل و مشکلات انتخاب رشته و به طبع آن انتخاب شغل در بین دانش آموزان دبیرستان بیشتر و رایج تر از سطوح دیگر تحصیلی است.
بر اساس تحقیق میلتون و مکلین مشکلات شغلی دانش آموزان دبیرستان به سه گروه بزرگ طبقه بندی شده است:
1) شک در انتخاب یا همان انتخاب مشکوک
2) عدم انتخاب
3) انتخاب نامناسب یا همان انتخاب نامعقول
1) مشاور میداند که شک در انتخاب زمانی پیش می آید که دانش آموز از گزینش خود مطمئن نیست، یعنی انتخابی دارد ولی از صحت و سقم آن آگاه نیست و کمبود اطلاعات فردی و حرفه ای مانع انتخاب شده است، در این زمان، کمک مشاور برای رفع مشکل، کسب اطلاعات دقیق و موثق درباره فرد و شغل مورد شک است.
2) عدم انتخاب نشانه این است که دانش آموز آمادگی کافی برای انتخاب شغل را ندارد و اطلاعات کافی درباره مشاغل متعدد ندارد و مشاور این کمک را با ایجاد آمادگی و همراه با ارائه اطلاعات حرفه ای آغاز می کند.
3) انتخاب نامناسب ( نامعقول)، از دلایل چنین انتخابی میتوان جایگاه اجتماعی و درآمد شغل مورد نظر را نام برد که مسلما مشاور برای کمک به دانش آموز در چنین حالتی باید اطلاعات دقیق و همه جانبه ای را در دسترس وی قرار دهد و البته گاهی هم فرد توانایی یا استعداد لازم برای شغل انتخابی را ندارد.
در جریان مشاوره به دانش آموز کمک می شود تا بتواند مناسب ترین و عاقلانه ترین تصمیم را درباره حرفه آینده خود اتخاذ نماید. تصمیم گیری زمانی عاقلانه و مناسب خواهد بود که فرد از توانائیها و محدودیتهایش آگاه گردد و امکانات شغلی جامعه را نیز بشناسد.
نقش مشاور در اصل کمک به دانش آموز است تا براساس اطلاعات شخصی و شغلی دقیق و معتبری که دریافت می کند بتواند تصمیم مناسبی را اتخاذ نماید، در زمینه خویشتن شناسی در فرد میتوانیم مواردی را در نظر بگیریم از قبیل :
1: توانائی ذهنی، هر شغلی به میزان خاصی از توانائیهای ذهنی نیاز دارد.
2: استعداد یا همان توانائی فطری که به امر یادگیری کمک و آن را تسریع می کند.
3: رغبت یا همان دوست داشتنی های فرد که شامل 4 دسته است، رغبت های نمایان شده، فهرست شده، بیان شده، آزمون شده است.
4: شخصیت، هر فرد مجموعه ای از ویژگی های یکتا و یگانه می باشدکه مختص آن فرد است، این مجموعه ساخت شخصیتی افراد را از یکدیگر متمایز می سازد.
5: عوامل محیطی، عواملی مانند وضعیت جغرافیایی، طبقه اجتماعی، فرهنگ
در ادامه، موضوع مهم دیگر در مسیر انتخاب این است که فرد باید دیدگاهش به واقعیت ها نزدیک باشد، گاهی انتظارات وی هیچ تطابقی با شرایطش ندارد.
1) انتظارات شغلی، برخواسته ها و امیال استوار است و به واقعیت توجه نمیشود و دانش آموز فقط رؤیاپردازی می کند و به دنبال ایده آل هاست.
2) ترجیحات شغلی: کمی به واقعیت توجه می گردد و دانش آموز به آن چیزهایی که دوست دارد می اندیشد.
3) انتخاب شغلی: به عوامل متعددی توجه می شود دانش آموز آن شغلی را برمی گزیند که احتمال موفقیت در انجام آن بیشتر است یعنی فرد به مجموعه ای از عوامل شخصی و محیطی توجه می کند و بر اساس واقعیت موجود انتخاب می کند.
نتیجه گیری:
در نهایت مطالب مطروحه گوشه ای از خدمات مشاوره است و این مجموعه خدمات و آگاهی ها در مدت زمان دوره تحصیل برای دانش آموزانی که هنوز رشته تحصیلی خود را انتخاب نکرده اند، کمک شایانی در رسیدن به یک انتخاب صحیح است، این خدمات همین طور در ادامه مسیر حرفه ای برای افراد جویای شغل و دانشجویانی که در شرف ورود به بازار کار هستند و یا کارکنانی که خواستار ارتقاء شغلی در کسب و کار و سازمان و مؤسسات مختلف خود هستند بسیار مؤثّر ارزیابی شده اند.